Zespół pałacowo-parkowy w Radziejowicach

Zespół pałacowo-parkowy w Radziejowicach to miejsce, gdzie historia spotyka się z kulturą, a natura z wyrafinowaną architekturą. Położony zaledwie kilkanaście kilometrów od Żyrardowa i niecałą godzinę jazdy z Warszawy, kompleks ten zachwyca nie tylko malowniczym otoczeniem, ale także bogatą przeszłością i niezwykłą atmosferą. To jeden z najważniejszych zabytków Mazowsza, który od lat przyciąga zarówno miłośników sztuki, jak i osoby poszukujące odpoczynku wśród zieleni.

Historia zespołu pałacowo-parkowego w Radziejowicach

Początki Radziejowic sięgają XV wieku, kiedy to na terenie dzisiejszego zespołu pałacowego powstała wieża mieszkalna rodu Radziejowskich. W kolejnych stuleciach majątek był rozbudowywany przez kolejnych właścicieli – najpierw powstał wczesnobarokowy pałac z arkadową galerią, a w XVII wieku bywali tu królowie Zygmunt III Waza i Władysław IV Waza. Obecny klasycystyczny kształt pałac uzyskał na przełomie XVIII i XIX wieku dzięki przebudowie zainicjowanej przez Kazimierza Krasińskiego, według projektu znanego architekta Jakuba Kubickiego. W tym samym czasie powstał charakterystyczny ganek kolumnowy z tarasem przed wejściem głównym oraz rozległy park krajobrazowy.

Radziejowice przez wieki były miejscem spotkań wybitnych postaci polskiej kultury i sztuki. Gościli tu m.in. Henryk Sienkiewicz, Juliusz Kossak, Jarosław Iwaszkiewicz, Lucjan Rydel i Józef Chełmoński. W okresie międzywojennym kręcono tu pierwszą filmową adaptację „Pana Tadeusza”. Podczas II wojny światowej pałac służył jako szpital dla żołnierzy niemieckich. Od 1965 roku obiekt pełni funkcję Domu Pracy Twórczej, promując artystów i organizując liczne wydarzenia kulturalne.

Architektura i zabudowania kompleksu

Pałac

Centralną część zespołu stanowi klasycystyczny pałac o jasnej, eleganckiej fasadzie, z charakterystycznym portykiem wspartym na kolumnach. Wnętrza zachowały historyczny charakter, a wystrój nawiązuje do epoki świetności rezydencji. Obecnie w pałacu mieści się galeria sztuki, w której prezentowana jest największa w Polsce kolekcja dzieł Józefa Chełmońskiego, a także sale koncertowe i przestrzenie wystawiennicze.

Zameczek

W sąsiedztwie pałacu znajduje się neogotycki zameczek, będący najstarszą budowlą kompleksu. Jego mury kryją fragmenty dawnej wieży obronnej z XVI wieku. Zameczek, odbudowany na początku XIX wieku, obecnie mieści apartamenty i pałacową kuchnię, zachowując przy tym unikalny, historyczny klimat.

Dwór Modrzewiowy i inne budynki

Na terenie parku znajduje się również klasycystyczny Dwór Modrzewiowy, niegdyś siedziba administratora majątku, a dziś kameralny hotel z salonikiem i fortepianem. Zachowały się także czworaki, dawne budynki dla służby, które obecnie pełnią funkcję komfortowych apartamentów dla gości. W skład zespołu wchodzą także Willa Szwajcarska, kuźnia oraz nowoczesny Nowy Dom Sztuki o przeszklonej bryle, gdzie odbywają się wystawy i koncerty.

Park krajobrazowy – perła ogrodowej sztuki

Otaczający pałac park to prawdziwa oaza zieleni, zaprojektowana w stylu angielskiego ogrodu krajobrazowego przez pułkownika Aleksandra d’Alphonce’a de Saint Omer. Park o powierzchni 26 hektarów zachwyca swobodnym, nieregularnym układem alejek, polan i kęp drzew, które sprawiają wrażenie naturalnie ukształtowanego krajobrazu. Spacerując alejami, można podziwiać pomniki przyrody – aleję lipową, aleję jesionową i imponujący okaz miłorzębu dwuklapowego. W parku znajdują się dwa stawy: Wielki i Mały, zasilane wodami rzeczki Pisia-Gągolina.

W drugiej połowie XX wieku park wzbogacono o liczne rzeźby, które nadają mu artystyczny charakter. To miejsce idealne na relaksujący spacer, piknik czy rodzinne spotkanie w otoczeniu natury. Park jest ogólnodostępny i można go zwiedzać bezpłatnie od świtu do zmierzchu.

Kultura i wydarzenia

Radziejowice to nie tylko zabytkowa rezydencja, ale także aktywne centrum kultury. W pałacu i Nowym Domu Sztuki regularnie odbywają się koncerty, spektakle teatralne, warsztaty, plenery malarskie oraz festiwale, takie jak Festiwal im. Jerzego Waldorffa czy Radziejowickie Wieczory Jazzowe. To miejsce, gdzie sztuka spotyka się z historią, a twórcza atmosfera przyciąga artystów z całej Polski.

Szczególną atrakcją jest stała ekspozycja prac Józefa Chełmońskiego – malarza związanego z regionem, którego dzieła można podziwiać w pałacowych wnętrzach. Wystawy czasowe prezentują także twórczość innych wybitnych artystów.

Informacje dla odwiedzających

Godziny otwarcia: Pałac i galeria są dostępne dla zwiedzających w soboty i niedziele w godzinach 10:00–17:00 (ostatnie wejście na godzinę przed zamknięciem). W tygodniu zwiedzanie możliwe jest dla grup po wcześniejszej rezerwacji. Park dostępny jest bezpłatnie przez cały rok od świtu do zmierzchu.

Ceny biletów: bilet normalny 10–12 zł, bilet ulgowy 7–8 zł, bilet szkolny 5 zł. Zwiedzanie z przewodnikiem dla grup – opłata 150 zł.

Dojazd: Zespół pałacowo-parkowy znajduje się ok. 30–40 minut jazdy samochodem z Warszawy trasą S8 (kierunek Katowice). Możliwy jest także dojazd pociągiem do Żyrardowa lub Grodziska Mazowieckiego i dalej taksówką do Radziejowic. Parking znajduje się przy wejściu od ul. Sienkiewicza.

Na miejscu działa restauracja Jadalnia Pałacowa oraz hotel. Przed wizytą warto sprawdzić aktualności na stronie internetowej pałacu.

Podsumowanie

Zespół pałacowo-parkowy w Radziejowicach to miejsce, które zachwyca na wielu poziomach – bogactwem historii, pięknem architektury, wyjątkową atmosferą i bliskością natury. Spacer po parku, zwiedzanie pałacowych wnętrz, kontakt ze sztuką i udział w wydarzeniach kulturalnych sprawiają, że każda wizyta tutaj pozostaje na długo w pamięci. To idealny cel zarówno na rodzinny spacer, romantyczny wypad, jak i inspirującą podróż śladami polskiej kultury i sztuki. Radziejowice niezmiennie przyciągają tych, którzy pragną poczuć ducha dawnych czasów i znaleźć chwilę wytchnienia w niezwykłym otoczeniu.